قاشقایی تورکلری (ترکان قشقایی) در اعتراض به عدم تحصیل کودکان تورک (ترک) به زبان مادریشان، دفتر الفبای تورکی (ترکی) منتشر نمودند.
گروهی از فعالین تورک قاشقایی در نتیجه نبود آموزش به زبان مادری در ایران در قالب یک کمپین به نام «دیرچلن اومودلار» دفتر الفبای تورکی را طراحی و بین تورکان اعم از قاشقایی، آزربایجان و تورکمن در حد توانشان توزیع کردند.
به گزارش خبرگزاری «بایداق»؛ خبرگزاری مستقل قاشقایی ها؛ هزینه چاپ این دفتر از طریق کمپین مذکور با جمع آوری کمکهای مردمی تأمین شده است.
اما نکتهی قابل تأمل این دفتر، طرح جلد آن است. طرحی که پاسخ محکمی به اقدامات حاشیه برانگیز سازمان آموزش و پرورش ایران است.
طرح جلد این دفتر که عنوان دفتر مشق الفبای تورکی را دارد و با دو الفبای لاتورک ( تورکی به لاتین) و آتورک (تورکی به عربی) نوشته شده است، یک محیط بازی کودکانه را شامل میشود که در آن مهمترین بخشهای تورکان (حذف شدههای جلد کتاب فارسی) در این جغرافیا را نمایش میدهد.
همچنین در طرح این جلد پسران در کنار دختران (حذف شدههای جلد ریاضی) قرار دارند.
نکتهی خلاقانه دیگری که در طرح جلد این دفتر دیده میشود داستانی بودن محیط است، داستانی که در آن کودکانی تورک با لباسهای متفاوت تورکمنی آزربایجانی و قاشقایی در کنار هم در حال بازی هستند و توپ بازیشان بالای درخت رفته و پسر تورکمن با استفاده از یک نرده بان با بالای درخت میرود که توپ بازیشان را بیاورد، دیگر کودکان هم با گشاده رویی و خوشحالی شریک این روند همیشگی و واقعی بازی کودکانهاند.
در محیط بازی همچنین عروسک (که با لباسی قاشقایی است)، یک ماشین اسباب بازی، مداد، دفتر و پاک کنی دیده میشود که چنین تداعی میشود که متعلق به همه کودکان بوده و مالکیت آن عمومی است و نه خصوصی.


چند روز بعد از توزیع کتابهای سال تحصیلی جدید و عدم نمایش بزرگترین ائتنیک ایران یعنی تورکان در تصویر جلد کتاب درسی فارسی سوم دبستان و حذف دختران از کتاب درسی ریاضی که با مقایسه کتابهای امسال و سال گذشته مکشوف شد، حاشیهای بزرگی پدید آمد که روی حوزه آموزش در ایران سایه افکند.
بر خلاف ادعای وزارت آموزش و پرورش حکومت ایران، بر همگان روشن شد که در هر دو مورد یک ایده و تفکر تند رو که در کشور آزار دهنده است موجب شده که تورکان شناخته نشوند و دختران از جلد کتاب حذف شوند؛ اقدامات هدف دار از سوی حاکمیتی که تورکان آزربایجان را آذری میخواند، قاشقایی را عشایر جنوب و همچنین اقدامات هدفداری که زنان را جنسیت درجه دوم میخواند.
ارائه دلیلهای عجیب و غریب از سوی سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی وابسته به وزارت آموزش و پرورش ایران برای اثبات این ادعا که هیچ عمدی در کارشان نبوده نیز از چنین اقدامات شنیع و زشت خطرناکتر و نابود کننده تر بوده و هست و تردیدی در آن نیست که این ادعاها موجب رقم خوردن فجایع بزرگتر خواهد بود.
باگذشت نزدیک به یک ماه از توزیع کتابهای سال جدید، حال جواب دندان شکن به این اقدامات آموزش و پروش را تورکان قاشقایی دادهاند. طرحی که هردو اقدام تبعیض نژادی و تبعیض جنسیتی ساخته شده توسط آموزش و پرورش ایران را یکجا پاسخ داده است.