کمپین حقوق بشر ایران، سازمان عفو بینالملل و دیدهبان حقوق بشر از جمله سازمانها و نهادهای امضاکنندهی فراخوانی هستند که در ارتباط با نقض شدید حقوق بشر در ایران در جریان و پس از اعتراضات آبان ماه منتشر شده است.
به گزارش دویچه وله، در این فراخوان که از جمله در سایت کمپین حقوق بشر ایران منتشر شده است، از شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد خواسته شده که فورا تحقیقات مستقلی را در رابطه با موارد مطرح شده در زمینه نقض شدید حقوق بشر در ایران، آغاز کند و یافتههای خود را برای به دادگاه کشاندن مسئولان این وضعیت، به کشورهای عضو گزارش دهد.
در این فراخوان به آنچه که ناظران حقوق بشری از آغاز اعتراضات آبانماه تا کنون به ثبت رساندهاند اشاره شدهاست: «سرکوب بیرحمانه با استفاده غیرقانونی از نیروی قهریه علیه معترضین که بر اساس گزارشهای موثق دریافتشده توسط عفو بینالملل به کشته شدن دست کم ۳۰۴ تن و بازداشت هزاران معترض انجامیده است. برخی از بازداشتشدگان را مجازات اعدام تهدید میکند و عدهای یا ناپدید شدهاند یا خودسرانه بازداشت شده و از تماس با خانواده و دسترسی به وکیل انتخابی محرومند.»
پیشینه ایران در برخورد با معترضان، نگرانی از وضعیت بازداشتیها
در این فراخوان آمده است: «این سرکوب خشونتبار از جمله کشتار غیرقانونی معترضان در خفا و بهرهگیری از قطعی تقریبا کامل اینترنت صورت گرفته است.»
کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد نسبت به گزارشهای دریافتی در مورد بدرفتاری و مرگ بازداشتشدگان، ابراز نگرانی کرده است.
در این فراخوان آمده است: «پیشینه مستندشده ایران مبنی بر محرومیت بازداشتشدگان از حق بازرسی عادلانه از زمان دستگیری و عدم رعایت استانداردهای محاکمه عادلانه، به همراه درخواست مقامات ایران برای حکم اعدام علیه سرکردگان اعتراضات، نگرانیای جدی نسبت به سرنوشت بازداشتشدگان ایجاد کرده است.»
سازمانها و نهادهای امضاکننده مینویسند، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد باید مطابق با قطعنامه ۲۵۱/ ۶۰ مجمع عمومی مصوبه مارس ۲۰۰۶، با پیشگیری از نقض بیشتر حقوق بازداشتشدگان و سایر افرادی که در معرض خطر جدی هستند، به “مأموریت پیشگیرانه” خود عمل کند.
استفاده از سلاح گرم، علیه معترضان غیرمسلح
در این بیانیه با اشاره به اینکه شمار واقعی کشتهشدگان در جریان اعتراضات که در پی استفاده از قوه قهریه بیش از حد مجاز و مرگبار کشته شدند بیش از ۳۰۴ تن است، نوشته شده: «روایتهای وحشتناک شاهدان عینی، بستگان قربانیان و اطلاعات جمعآوری شده از فعالان حقوق بشری و روزنامهنگاران خارج از کشور و فیلمهای تأییدشده از این وقایع همه شواهدی آشکار به دست میدهند که نیروهای امنیتی از اسحله گرم علیه معترضانی استفاده کردهاند که تهدیدی جدی محسوب نمیشدند.»
در ادامه آمده است ابعاد استفاده از قوه قهریه مرگبار و دیگر اقدامات خشونتآمیز غیرضروری علیه معترضان غیرمسلح، تشدید سوءرفتارهای گذشته نیروهای امنیتی ایران است.
کمیساریای عالی حقوق بشر شمار دستگیرشدگان را دست کم هفت هزار تن اعلام کرده است.
قطعی اینترنت؛ “تلاشی آگاهانه” برای عدم انتشار اطلاعات
دراین بیانیه به قطع تقریبا کامل اینترنت در جریان اعتراضات و سرکوب شدید اعتراضها اشاره شده و آمده است که خلأ اطلاعاتی به وجود آمده از این شرایط، تلاشی آگاهانه از سوی مقامات ایران برای جلوگیری از به اشتراک گذاشتن تصاویر و فیلمهایی بوده که استفاده از نیروی مرگبار نیروهای امنیتی علیه معترضان را نشان میدهند. امضاکنندگان این فراخوان جلوگیری از برقراری ارتباطات در اثر قطع اینترنت را حملهای سیستماتیک به حق آزادی بیان دانستهاند. به گفته سازمانهای حقوق بشری، قطعی اینترنت مانعی بر سر تلاش ناظران بینالمللی از جمله کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل برای مستندسازی آن چیزی است که در ایران در حال رخ دادن بوده است.
مقامات ایران تا امروز از انتشار شمار کشته شدگان در جریان سرکوبها خودداری کردهاند.
وضعیت بازداشتشدگان و “اعترافها”
در این فراخوان با اشاره به بازداشت روزنامهنگاران، دانشجویان و فعالان حقوق بشری و بیخبری از برخی از بازداشتشدگان و عدم دسترسی آنها به وکیل آمده است: «گزارشهای هولناک نشان میدهند که برخی بازداشتشدگان مورد شکنجه و دیگر بدرفتاریها قرار گرفتهاند. مطابق با الگوهای سوءرفتار در گذشته، مقامات مبادرت به پخش “اعتراف” از چندین زندانی کردهاند که احتمالا تحت فشار یا شکنجه یا سایر بدرفتاریها به دست آمده است.»
امضاکنندگان به اظهارات مقامات دولتی ایران اشاره کردهاند که معترضان را “آشوبگر” و “شرور” خواندهاند و آنها را با قدرتهای خارجی در ارتباط دانسته و تأکید کردهاند که “مقامات ایران خواستار اعدام سران معترضان شدهاند.”
“خطر نقض گسترده دادرسی قانونی و عادلانه”
امضاکنندگان با اشاره به سخنان رئیس کل دادگاههای عمومی و انقلاب تهران در مورد “تشکیل شعب ویژه برای بازداشتیهای اخیر به منظور اتخاذ تصمیم قضایی با سرعت و دقت”، مینویسند: «ما این اظهارات را به همراه دستگیریهای گسترده در سراسر کشور نشانههایی هشداردهنده میدانیم.» آنها به خطر قریبالوقوع نقض گسترده دادرسیهای قانونی و عادلانه اشاره میکنند که میتواند منجر به موارد بیشتر “بازداشتهای خودسرانه، شکنجه و سایر سوءرفتارها و احتمالا صدور احکام اعدام شود”.
گزارش بررسی وضعیت حقوق بشر به شورای حقوق بشر سازمان ملل
با توجه به این “نگرانیهای شدید”، سازمانهای امضاکننده از اعضای شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد خواستهاند، جلسات ویژه خود را برای بررسی وضعیت ایران با اهداف زیر، برگزار کند: تعیین تحقیقات مستقل درباره موارد عنوان شده نقض شدید حقوق بشر از جمله کشتار غیرقانونی، شکنجه، ناپدیدشدنهای قهری که با شروع اعتراضات در ایران به وقوع پیوسته است.
امضاکنندگان مینویسند، شورای حقوق بشر سازمان ملل باید در مورد نتیجه تحقیقات مطلع شود. به نوشته آنها، گزارش دریافتی باید مواردی از جمله توصیههایی در مورد چگونگی اطمینان از پایبندی ایران به تعهدات حقوق بشری خود و همچنین چگونگی به دادگاه کشاندن مسئولان نقض جدی حقوق بشر را در بر داشته باشد.
در پایان آمده است که باید از ایران خواسته شود که امکان دسترسی کامل و نامحدود به کسانی دهد که این تحقیق را انجام میدهند، از جمله مکانهای نگهداری بازداشتشدگان و دیدهبانی محاکمههایی که در ارتباط با اعتراضها و پیامدهایشان برگزار میشوند.