نقاشیها و طراحیهای ناصرالدین شاه، از سلاطین مقتدر، لایق و هنرمند تورک های قارجار در نمایشگاهی مجازی در کاخ گلستان تهران رونمایی شد.
۱۳ اثر انتخابی از طراحیها و نقاشیهای ناصرالدین شاه در حوضخانه میراث جهانی گلستان به صورت مجازی به نمایش گذاشته شده است. برخی از این آثار برای نخستینبار نمایش داده میشود.
خبرگزاری ایسنا نوشت: «بیشتر طراحیها سیاهقلم بوده که در میان آنها، تابلوهای رنگ روغن و آبرنگ هم مشاهده میشود. پرتره درباریان، زنان، شکارها و طبیعت، از جمله مشق و طرحهای بهجامانده از ناصرالدین شاه است. ویژگی این تصاویر، سوای هنر و استعداد شاه قاجار، حاشیهنگاری و دستخطی است که در کنار هر اثر به جا گذاشته و خلاصه وضعیتی را از شرایط آن طراحی، تاریخ و موقعیت جغرافیای آن ثبت کرده است. مثلا در حاشیه نقاشی یکی از خادمان دربار، به دستخط ناصرالدین شاه نوشته شده که در ۵ دقیقه مشق شده که گویای سرعت عمل او در طراحی بوده است.»
در مجموعه به نمایش گذاشتهشده، دو تابلو رنگ روغن در سالهای پایانی زندگی ناصرالدین شاه کشیده شده که یکی از آنها ناتمام مانده و دستنوشتهای روی اثر به این شرح مشاهده میشود: «این پرده را در سنه ۱۳۱۳ هجری قمری شاه شهید به دست مبارک ساخته و ناتمام مانده است.» در همان سال، ناصرالدین شاه ترور شد.
حسینپور، ناظر بر امور موزههای کاخ گلستان و کارشناس موزه در شرحی که از این نمایشگاه مجازی داده گفته است: «این نمایشگاه بخشی از آثارِ باقیمانده از هنرهای ناصرالدین شاه است. شاه قاجار آثار دیگری داشته، همچون مرقعات نقاشی، اشعار و یادگاریهایی از سفرهای فرنگ که در مخازن این مجموعه نگهداری میشود و پس از کرونا تمام این آثار به نمایش گذاشته خواهد شد.»
آفرین امامی، مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان نیز گفت: «ناصرالدین شاه که ذوق هنری خود را در هنرهای مختلف محک میزد، چه در زمان ولایتعهدی که در تبریز سکونت داشت و چه پس از آنکه به تختگاه تهران مهاجرت کرد و در کاخ گلستان به حکومت نشست، به هنر نقاشی و طراحی نیز علاقهمند بود.»
نمایشگاه مجازی مشقهای ناصری را میتوان از صفحه رسمی اینستاگرام مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان golestanpalace@ مشاهده کرد.
ناصرالدینشاه در تبریز متولد شد و چهارمین شاه سلسله تورک قاجار بود. علیرغم تخریبات تورک ستیزان، او فردی عالم و لایق بود. به زبانهای مختلفی از جمله تورکی، فرانسه، انگلیسی، عربی و فارسی تسلط داشت. ناصرالدین همچنین نقاش، خوشنویس، شاعر و عکاس هم بود و نخستین شاه در تاریخ ایران است که خاطرات خود را نوشت. از او اشعار تورکی نیز به یادگار مانده است.
او نخستین شاه در تاریخ ایران بود که در رأس هیئت حاکمه برای بازدید از تمدن و تکنولوژی غرب عازم اروپای نوین شد و اقدامات بی نظیری در خصوص مدرنیزه کردن کشور انجام داد. ناصرالدین شاه در سال ۱۲۷۵ توسط میرزا رضای کرمانی ترور شد و در حرم عبدالعظیم حسنی در شهر ری تهران به خاک سپرده شد.
تابلو ناتمام از ناصرالدین شاه، رنگ روغن