گاماج جبهه آزادی ملی آذربایجان جنوبی
آمارهای نشر در اردیبهشت‌ماه نشان از افزایش ۸۸ درصدی قیمت کتاب در ایران دارد، افزایشی که تاکنون بی‌سابقه بوده است.
در چند سال اخیر قیمت کتاب در ایران همواره افزایشی بوده است. احمدرضا اعتماد مظاهری، مدیرعامل تعاونی چاپخانه‌داران تهران، با اشاره به افزایش ۲۰ تا ۲۵ درصدی قیمت مرکب در کنار افزایش قیمت کاغذ و زینک، این موارد را به عنوان آسیب‌هایی برشمرد که به بدنه چاپ و نشر کتاب ضربه می‌زنند. از سوی دیگر آمارهای جدید نشان از افزایش بی سابقه قیمت کتاب در ایران دارد. بر اساس گزارش خبرگزاری تسنیم، دوشنبه ۲۰ خرداد ۱۳۹۸ (۱۰ ژوئن ۲۰۱۹) بر اساس آمارهای خانه کتاب، اردیبهشت ماه امسال هفت هزار و ۲۵۰ عنوان کتاب منتشر شده است.
ناشران تهرانی ۸۲ درصد کتاب‌های اردیبهشت ماه را منتشر کرده و پس از آن اصفهان با پنج درصد، البرز یک درصد، خراسان رضوی یک درصد، آذربایجان شرقی یک درصد، کردستان یک درصد و سایر استان‌ها ۹ درصد کتابها را منتشر کرده‌اند.
مقایسه آماری کتاب‌های منتشر شده در اردیبهشت ۱۳۹۸ با بازه زمانی مشابه سال گذشته نشان می‌دهد که میزان انتشار کتاب در اردیبهشت ماه ۱۸ درصد کاهش داشته است، با توجه به اینکه در فروردین ماه نیز انتشار کتاب ۲۲ درصد کاهش یافته است.
بر اساس این گزارش، کمبود کاغذ در ایران و قیمت بالای آن در بازار آزاد تنها در دو ماه ابتدایی سال ۱۳۹۸، ۴۰ درصد انتشار کتاب را کاهش داده است.
این کاهش انتشار کتاب، در حوزه کودک و نوجوان نیز قابل توجه است. انتشار کتاب در این حوزه نسبت به سال گذشته ۴۱ درصد کاهش داشته است، با توجه به اینکه اردیبهشت‌ماه، زمان برگزاری نمایشگاه کتاب بین المللی در تهران است، برای ناشران ماه بسیار مهمی است و این کاهش روند انتشار کتاب قابل توجه است.
بررسی‌های بیشتر آمارهای نشر نشان می‌دهد که شمارگان کتاب باز هم روند نزولی خود را ادامه داده است، اردیبهشت ماه امسال، میانگین شمارگان کتاب هزار و ۱۷۵ نسخه است در حالی که در اردیبهشت ماه سال گذشته این رقم اندکی بیشتر یعنی هزار و ۳۱۹ نسخه بوده است، پس شمارگان کتاب در اردیبهشت ماه ۱۱ درصد با کاهش روبه‌رو بوده است.
کاهش شمارگان و افزایش قیمت کتاب در سال‌های اخیر یکی از مشکلات مهم حوزه نشر در ایران است، اما همزمان با برگزاری نمایشگاه کتاب تهران در اردیبهشت ماه امسال، قیمت کتاب ۸۸ درصد افزایش یافت، بسیاری از کارشناسان بازار نشر معتقدند که افزایش بی‌رویه قیمت کتاب در سال‌های اخیر چندان تناسبی با مشکلات اقتصادی این حوزه نداشته و بیشتر به دلیل عدم نظارت بر حوزه قیمت‌گذاری رخ داده است.
میانگین قیمت هر کتاب در اردیبهشت ماه امسال ۳۳ هزار و ۹۹۴ تومان است، در حالی که در اردیبهشت ماه سال گذشته میانگین قیمت کتاب ۱۸ هزار و ۹۶ تومان بود.
احسان قاضی‌زاده هاشمی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس ایران، پیش از این درباره افزایش قیمت کتاب به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: «کمبود کاغذ موجب گرانی قیمت کتاب هم شده است، این گرانی به نوعی بوده که ما شاهد تکثیر کتب در تعداد ۵۰ تا ۱۰۰ نسخه در نمایشگاه کتاب تهران بودیم که حتی نمی‌توان عنوان چاپ حرفه‌ای را روی آن قرار داد».
وی ادامه داد: «حدود سه سال پیش تیراژ کتاب در نمایشگاه کتاب دو تا سه هزار نسخه بود، اما اکنون به ۱۰۰ عدد رسیده و این تنها به دلیل گرانی کاغذ و وجود سیاست‌های مدیریتی غیرشفاف است که توانسته چنین بلایی را بر سر بزرگترین واقعه فرهنگی در کشور بیاورد تا جایی که رهبری در قبال موضوع گرانی و کمبود کاغذ موضع‌گیری می‌کنند».
قاضی‌زاده هاشمی، زمان تخصیص ارز تا واردات کاغذ به بازار ایران را حدود سه ماه عنوان و اعلام کرد که قیمت کاغذ ظرف مدت یک سال، افزایش ۱۰ برابری داشته که با هیچ معادله و فرمولی هم قابل درک نیست.
