رئیس جمهور ترکیه نسبت به «رفتار منطقی» و «سرعقل آمدن» مقامات جمهوری اسلامی درخصوص ایجاد تنش با جمهوری آذربایجان (آزربایجان) ابراز امیدواری کرد.
رجب طیب اردوغان شامگاه سه شنبه (۴ آبان) در راه بازگشت از سفر یک روزه خود از جمهوری آزربایجان به ترکیه، در ارتباط با دیدارش با رئیس جمهور آزربایجان و رویدادهای اخیر به سئوالات خبرنگاران حاضر در هواپیمای ریاست جمهوری پاسخ داد.
رئیس جمهور ترکیه با بیان اینکه تنش تهران و باکو یکی از محورهای گفتوگوی وی با همتای آزربایجانی خود بوده است، ابراز امیدواری کرد که «با رفتار منطقی ایران مشکلی در روابط دو کشور ایجاد نخواهد شد.»
اردوغان در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران مبنی بر «ایران اخیر به بهانه این که “اسرائیل را وارد منطقه کردهاید” جمهوری آذربایجان را تهدید میکند و از سوی دیگر با بررسی زمینههای همکاری جدید با ارمنستان برای توقف اقدامات شما و جناب علیاف تلاش میکند، این موضوع را چگونه ارزیابی میکنید؟»، گفت: «با جناب علیاف در این مورد به طور مفصل گفتوگو انجام دادیم. آقای علیاف تاکید دارد که به رویکرد قاطعانه خود ادامه میدهد و کوتاه نخواهد آمد.»
رئیس جمهور ترکیه ادامه داد: آقای علی اف گفت ما هیچ امتیازی به اسرائیل ندادهایم که اکنون منصرف شویم. ما میتوانیم وارد مسیر تبادل هرگونه کالا با اسرائیل شویم. همانگونه که کشورهای دیگر گام برداری میکنیم، با اسرائیل نیز در این راستا روابط داریم و بعد از این نیز خواهیم داشت.»
اردوغان همچنین تاکید داشت: «در این زمینه هیچ کشوری نباید به سازوکارهای تصمیمگیری کشورهای دیگر تاثیری بگذارد و نمیتواند هم بگذارد. امیدواریم ایران با عقل سلیم در این باره رفتار کرده و مشکلی بین ایران و آذربایجان ایجاد نشود.»
او اظهار داشت: «ما از موفقیت آذربایجان دستکم به اندازه برادران آذربایجانی خوشحال میشویم و افتخار میکنیم که در بخشی این طرحهای توسعه قرار داریم.»
این برای دومین بار است که رئیس جمهور ترکیه در رابطه با تهدیدهای ایران علیه آزربایجان، به تهران هشدار می دهد.
پیشتر نیز رئیس جمهور ترکیه روز پنجشنبه (۲۹ مهر) در یک کنفرانس مطبوعاتی به تنش تهران و باکو اشاره کرد.
اردوغان در آن زمان در پاسخ به سوالی در خصوص برگزاری مانور نظامی ایران در مرز با جمهوری آزربایجان گفت: «من شخصاً اعتقاد دارم که بین ایران و آزربایجان درگیری نظامی رخ نخواهد داد. ایران نمی تواند به دلیل روابط دوجانبه آزربایجان با اسرائیل، جمهوری آزربایجان را هدف قرار دهد، زیرا امروز میلیون ها آزربایجانی در ایران زندگی می کنند و جمعیت آزربایجانی های ساکن در ایران برای همه مشخص و واضح است. معتقدم رئیس جمهور جدید ایران این راه اشتباه را ادامه نخواهد داد.»
رئیس جمهوری ترکیه درباره جمعیت آزربایجان جنوبی توضیح نداد اما گفت: «رقم جمعیتی آزربایجانی های ایران مقابل چشم است.» طبق آخرین برآوردها جمعیت تورکان آزربایجان جنوبی بیش از ۳۰ میلیون و حدود ۳۵ میلیون نفر تخمین زده می شود.
اشاره رئیس جمهور ترکیه به برگزاری مانور جمهوری اسلامی در حاشیه رود آراز و در نوار مرزی با جمهوری آزربایجان است. برگزاری این رزمایش اعتراض شهروندان آزربایجان جنوبی را به دنبال داشت.
پیش از این پرزیدنت الهام علیاف نیز در آستانه مانور نظامی از جمهوری اسلامی به دلیل برگزاری این مانور در نزدیکی مرزهای این کشور و تردد غیرمجاز کامیونهای ایرانی در قاراباغ انتقاد کرد.
علیاف گفت: «هر کشوری میتواند هر رزمایش نظامی را که میخواهد در خاک خود انجام دهد. این حق حاکمیت اوست. اما سئوال اینجاست که چرا اکنون و چرا در مرز ما؟ چرا وقتی ۳۰ سال ارامنه در جبرائیل، فیضولی و زنگیلان مستقر بودند هیچ رزمایشی برگزار نشد؟ این سئوالات را نه من بلکه آزربایجانی های سراسر جهان به حق میپرسند.»
رئیس جمهور آزربایجان تاکید داشت آزربایجان مسئولانه رفتار میکند و امیدوار است «واکنشهای احساسی» نسبت به «اقدامات قانونی» این کشور موقتی باشند.
رئیس جمهوری آزربایجان همچنین تاکید داشت که این کشور خود تصمیم میگیرد که با کدام کشور ارتباط برقرار کرند و «هیچ کس اجازه ندارد در امور داخلی ما دخالت کند.»
رئیسجمهور آزربایجان با اشاره تلویحی به این اظهارات گفت ما خواهان ارائه شواهد و ثبوت هستیم و مقامهای ایران باید: «چشمشان را باز کنند و درست نگاه کنند.» او تاکید کرد که این اتهامات بدون پاسخ باقی نخواهد ماند و هر کسی باید مسئولیت اظهاراتش را بپذیرد و دولت او اجازه نمیدهد هر کسی علیه آزربایجان «هر افترایی» را مطرح کند
منبع: گوناز تی وی